Việt Nam thúc đẩy năng lượng tái tạo với cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) – CNC

Ngày 03/7/2024, Chính phủ ban hành Nghị định số 80/2024/NĐ-CP quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo với Khách hàng sử dụng điện lớn (“Nghị định 80”) và sẽ có hiệu lực từ ngày ban hành.

Trong bối cảnh hầu hết các doanh nghiệp hàng đầu có mong muốn mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam đều có cam kết về môi trường, Nghị định được ra đời với kỳ vọng sẽ đáp ứng xu hướng sử dụng năng lượng sạch, thu hút đầu tư vào việc phát triển bền vững năng lượng tái tạo nhằm bảo vệ môi trường, cũng như hướng đến việc triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh tranh tại Việt Nam.

Tải file PDF tại đây: [pdf] Việt Nam thúc đẩy năng lượng tái tạo với cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA)

Đối tượng điều chỉnh

Nghị định 80 điều chỉnh quan hệ mua bán điện trực tiếp (hay còn gọi là “DPPA”) giữa Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo (“Đơn vị phát điện”) và Khách hàng sử dụng điện lớn (“Khách hàng”) thông qua một trong hai hình thức:

(i) Qua Đường dây kết nối riêng;

(ii) Qua Lưới điện quốc gia.

Khách hàng là tổ chức, cá nhân mua điện để sử dụng không bán lại cho tổ chức, cá nhân khác theo quy định của Bộ Công Thương phù hợp với từng thời kỳ phát triển của hệ thống điện hoặc có sản lượng tại thời điểm nộp hồ sơ tham gia cơ chế DPPA như sau:

Đối với Khách hàng đang sử dụng điện: sản lượng tiêu thụ bình quân từ 200.000 kWh/tháng trở lên (tính trung bình 12 tháng gần nhất);
Đối với Khách hàng mới hoặc có thời gian sử dụng điện dưới 12 tháng: tính theo sản lượng đăng ký từ 200.000 kWh/tháng trở lên.

Các đối tượng khác ngoài Đơn vị phát điện và Khách hàng cũng liên quan đến quan hệ mua bán điện trực tiếp này, bao gồm:

Đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện (“Đơn vị vận hành”);
Đơn vị truyền tải điện;
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (“EVN”);
Tổng Công ty Điện lực trực thuộc EVN (“EVN PC”)
Đơn vị bán lẻ điện tại các mô hình khu, cụm (“Bán lẻ khu cụm”) và các Đơn vị bán lẻ điện khác.

DPPA qua Đường dây kết nối riêng

DPPA qua Đường dây kết nối riêng còn được gọi là “DPPA vật lý”. Trong đó, dựa theo Hợp đồng mua bán điện giữa Đơn vị phát điện và Khách hàng, các bên sẽ giao nhận điện trực tiếp thông qua Đường dây kết nối riêng mà không thông qua Lưới điện quốc gia.

Chủ thể tham gia

Cơ chế DPPA này áp dụng đối với Khách hàng và Đơn vị phát điện là đơn vị điện lực sở hữu:

Nhà máy điện từ mọi loại năng lượng tái tạo; hoặc
Hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Hợp đồng mua bán điện trực tiếp

Nghị định 80 không đưa ra mẫu Hợp đồng mua bán điện trực tiếp giữa Đơn vị phát điện và Khách hàng theo cơ chế DPPA này. Tuy nhiên, loại hợp đồng này vẫn phải phù hợp với quy định pháp luật liên quan và phải bao gồm các nội dung chính sau:

Trình tự tham gia mua bán điện

Bước 1: Cấp giấy phép

Đơn vị phát điện (hoặc Chủ đầu tư dự án phát điện) thực hiện các quy định liên quan đến quy hoạch, đầu tư, xây dựng, cấp giấy phép hoạt động điện lực với dự án, công trình nguồn, lưới để bán điện trực tiếp cho Khách hàng.

Bước 2: Hợp đồng

Đơn vị phát điện và Khách hàng tự đàm phán, thỏa thuận và ký kết hợp đồng mua bán điện.

Bước 3: Báo cáo

Khách hàng chuẩn bị báo cáo bằng văn bản có nội dung chính bao gồm:

Thông báo về việc ký hợp đồng mua bán điện trực tiếp;
Thông tin của Khách hàng;
Hiện trạng của Đơn vị phát điện.

Khách hàng gửi báo cáo này và bản sao hợp đồng mua bán điện trực tiếp để báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tại địa phương và thông báo bằng văn bản tới EVN PC (hoạt động trên địa bàn) và Đơn vị vận hành.

Trình tự tham gia mua bán điện theo cơ chế DPPA qua Đường dây kết nối riêng

Lưu ý khác

Đối với sản lượng điện dư không bán hết qua Đường dây kết nối riêng, Đơn vị phát điện cũng có thể thỏa thuận bán phần điện dư đó cho EVN theo quy định.

Đồng thời, song song với việc mua bán điện với Đơn vị phát điện qua Đường dây kết nối riêng, Khách hàng vẫn có thể mua bán điện với EVN PC (hoặc các Đơn vị bán lẻ điện khác) qua Lưới điện quốc gia theo quy định.

DPPA qua Đường dây kết nối riêng

DPPA qua Lưới điện quốc gia

DPPA qua Lưới điện quốc gia còn được gọi là “DPPA ảo” hoặc “DPPA tài chính”. Trong đó, Đơn vị phát điện và Khách hàng sẽ ký kết Hợp đồng kỳ hạn dạng chênh lệch (“CfD”) có bản chất là một dạng hợp đồng tài chính phái sinh.

Cơ chế DPPA này được áp dụng đối với trường hợp cơ sở của Đơn vị phát điện và Khách hàng nằm ở xa nhau và không có kết nối trực tiếp về mặt vật lý. Theo đó, Đơn vị phát điện sẽ thông qua hệ thống lưới điện quốc gia để truyền tải điện đến cơ sở tiêu thụ của Khách hàng. Hay nói cách khác, EVN và các đơn vị liên quan sẽ đóng vai trò là bên trung gian mua điện từ Đơn vị phát điện theo giá thị trường giao ngay và sau đó bán lại cho Khách hàng theo giá thị trường bán lẻ điện.