THÔNG TƯ MỚI HƯỚNG DẪN VỀ HỢP ĐỒNG XÂY DỰNG

Bộ Xây dựng vừa ban hành Thông tư 02/2023/TT-BXD hướng dẫn một số nội dung về hợp đồng xây dựng (“Thông tư 02”). Thông tư 02 có hiệu lực từ ngày 20/04/2023 và thay thế cho các văn bản sau:

• Thông tư số 07/2016/TT-BXD hướng dẫn điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng (“Thông tư 07”);
• Thông tư số 08/2016/TT-BXD hướng dẫn một số nội dung về hợp đồng tư vấn xây dựng (“Thông tư 08”);
• Thông tư số 09/2016/TT-BXD hướng dẫn hợp đồng thi công xây dựng công trình (“Thông tư 09”);
• Thông tư số 30/2016/TT-BXD hướng dẫn hợp đồng thiết kế – cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình (“Thông tư 30”).

Đối tượng áp dụng không có nhiều thay đổi

Về cơ bản, đối tượng áp dụng của Thông tư 02 cũng tương tự như các thông tư bị thay thế. Theo đó, Thông tư 02 chỉ bắt buộc áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến việc xác lập và quản lý thực hiện hợp đồng xây dựng trong 03 trường hợp:

• Dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn đầu tư công;
• Dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn nhà nước ngoài đầu tư công;
• Các gói thầu thuộc dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Hợp đồng xây dựng đối với các dự án sử dụng vốn khác không bắt buộc phải thực hiện theo Thông tư 02 mà chỉ khuyến khích tham khảo Thông tư 02 để thực hiện.

Hướng dẫn cụ thể một số trường hợp tạm thanh toán

Điều 19.4 Nghị định 37/2015/NĐ-CP cho phép trong trường hợp trong kỳ thanh toán các bên chưa đủ điều kiện để thanh toán theo đúng quy định của hợp đồng thì có thể tạm thanh toán. Trên cơ sở nguyên tắc này, Thông tư 02 đã hướng dẫn cụ thể việc tạm thanh toán cho một số trường hợp, bao gồm:

• Đối với hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh, khi đến kỳ thanh toán chưa có dữ liệu điều chỉnh đơn giá, giá hợp đồng thì sử dụng đơn giá trong hợp đồng để thực hiện tạm thanh toán.

Với quy định này, Thông tư 02 cho phép sử dụng đơn giá hợp đồng để tạm thanh toán đối với mọi loại hợp đồng xây dựng miễn là có áp dụng đơn giá điều chỉnh, chứ không chỉ áp dụng cho hợp đồng thi công xây dựng như quy định tại Điều 6.3(đ) Thông tư 09.

• Đối với các sản phẩm, công việc, công tác đang trong quá trình thi công, chưa hoàn thành theo đúng yêu cầu của hợp đồng thì căn cứ mức độ hoàn thành đối với từng trường hợp cụ thể và chi tiết đơn giá sản phẩm, công việc, công tác đó trong hợp đồng để thực hiện tạm thanh toán.

Điều chỉnh đơn giá

Đối với hợp đồng tư vấn xây dựng thực hiện thanh toán theo thời gian, Thông tư 02 đã có hướng dẫn cụ thể rằng việc điều chỉnh mức tiền lương cho chuyên gia thực hiện theo công thức điều chỉnh cho một yếu tố chi phí nhân công tại mục I Phụ lục I của Thông tư 02.

Ngoài ra, đối với trường hợp điều chỉnh giá hợp đồng bằng phương pháp bù trừ trực tiếp, Thông tư 02 vẫn hướng dẫn cách thức điều chỉnh tương tự như Thông tư 07, tuy nhiên đã cụ thể hóa bằng công thức cụ thể để giúp cho việc tính toán và áp dụng dễ dàng hơn. Các công thức và hướng dẫn cụ thể cho việc điều chỉnh giá theo phương pháp bù trừ trực tiếp được quy định tại mục II Phụ lục I của Thông tư 02.

Xóa bỏ một số nội dung hướng dẫn chi tiết cho các hợp đồng xây dựng

Nhìn chung, Thông tư 02 đã xóa bỏ gần như toàn bộ các quy định hướng dẫn chi tiết về các loại hợp đồng xây dựng trong các Thông tư 08, Thông tư 09 và Thông tư 30. Điều này đồng nghĩa rằng các hướng dẫn chi tiết về hợp đồng xây dựng sẽ chỉ còn được quy định bởi Nghị định 37/2015/NĐ-CP (sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 50/2021/NĐ-CP) và không có thông tư hướng dẫn chi tiết hơn cho từng loại hợp đồng như trước đây.

Hướng đi này của Thông tư 02 có thể nhằm mục đích mở rộng quyền tự do thỏa thuận của các chủ thể tham gia hợp đồng xây dựng. Tuy nhiên việc thiếu vắng một số hướng dẫn cụ thể cũng gây một số trở ngại nhất định cho các bên trong trường hợp không tìm được tiếng nói chung, chẳng hạn như các hướng dẫn chi tiết về rủi ro và bất khả kháng tại Thông tư 08 và Thông tư 09 đã bị xóa bỏ, hay hướng dẫn về các nội dung cần thỏa thuận trong hợp đồng EPC tại Thông tư 30 cũng không có quy định kế thừa tương ứng.

Các mẫu hợp đồng

Thông tư 02 ban hành 03 mẫu hợp đồng xây dựng bao gồm:

• Mẫu hợp đồng tư vấn xây dựng
• Mẫu hợp đồng thi công xây dựng
• Mẫu hợp đồng EPC

Thông tư 02 cũng hướng dẫn rõ rằng các mẫu hợp đồng này chỉ nhằm mục đích tham khảo chứ không mang tính bắt buộc áp dụng.

Bên cạnh đó, khác với các mẫu hợp đồng trước đây, các mẫu hợp đồng ban hành kèm Thông tư 02 được xây dựng theo cấu trúc gồm Điều kiện chung và Điều kiện cụ thể. Việc xây dựng hợp đồng theo cấu trúc này giúp việc soạn thảo và quản lý hợp đồng trở nên thuận tiện hơn và phù hợp với xu hướng chung của một số mẫu hợp đồng theo thông lệ quốc tế, mà tiêu biểu là các mẫu do FIDIC ban hành. Tham khảo thêm tại bài viết GIỚI THIỆU VỀ BỘ HỢP ĐỒNG MẪU FIDIC 1999

Lưu ý khác

Tại điều khoản chuyển tiếp, Thông tư 02 yêu cầu rằng nội dung hợp đồng xây dựng trong các hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu đã phê duyệt nhưng chưa phát hành thì phải điều chỉnh nội dung cho phù hợp với quy định tại Thông tư 02. Trường hợp đã phát hành hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu, nếu điều chỉnh nội dung liên quan đến hợp đồng, thì phải thông báo cho tất cả các nhà thầu đã mua hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu biết để điều chỉnh các nội dung hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất.

Thông tin liên hệ: