Giải quyết tranh chấp

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, các mối quan hệ xã hội cũng ngày càng phong phú, đa dạng và phức tạp hơn, kéo theo nguy cơ phát sinh tranh chấp là điều khó tránh khỏi. Do đó, việc nhận diện tranh chấp, tìm kiếm và áp dụng các phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp là điều cần thiết nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên cũng như đảm bảo trật tự xã hội.

Tranh chấp là gì?

Tranh chấp là sự bất đồng, mâu thuẫn hay xung đột về lợi ích phát sinh trong quan hệ giữa các bên, có thể liên quan đến việc thực hiện quyền và nghĩa vụ mà mỗi bên cho rằng mình được hưởng hoặc phải tuân thủ, hoặc xuất phát từ sự khác biệt trong việc diễn giải, áp dụng quy định pháp luật hay các thỏa thuận liên quan.

Trong thực tiễn, tranh chấp có thể phát sinh dưới nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào bản chất quan hệ giữa các bên và lĩnh vực liên quan. Một số loại tranh chấp phổ biến có thể kể đến như:

Tranh chấp dân sự là các tranh chấp liên quan đến nhân thân và tài sản, như tranh chấp các quyền tài sản, giao dịch dân sự, đất đai, thừa kế, bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, …
Tranh chấp thương mại là tranh chấp phát sinh trong hoạt động kinh doanh, thương mại như tranh chấp giao dịch thương mại, tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, tranh chấp chuyển nhượng cổ phần/vốn góp, tranh chấp trong nội bộ doanh nghiệp.
Tranh chấp lao động là tranh chấp phát sinh trong quan hệ lao động, như tranh chấp hợp đồng lao động, kỷ luật lao động, chế độ bảo hiểm, tranh chấp lao động tập thể.
Tranh chấp hành chính là tranh chấp giữa cá nhân, tổ chức với cơ quan hành chính nhà nước về quyết định hoặc hành vi hành chính.
Tranh chấp hôn nhân và gia đình như ly hôn, tranh chấp về nuôi con, chia tài sản chung, cấp dưỡng, thay đổi người trức tiếp nuôi con.

Giải quyết tranh chấp là gì?

Giải quyết tranh chấp là quá trình thương lượng, sử dụng các phương thức giải tranh chấp nhằm chấm dứt, xử lý cân bằng mâu thuẫn giữa các bên liên quan trên cơ sở bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của mỗi bên theo quy định của pháp luật.

Tùy theo tính chất của tranh chấp, việc giải quyết có thể thực hiện thông qua thương lượng, hòa giải, trọng tài hoặc xét xử tại tòa án.

Nguyên tắc giải quyết tranh chấp

Để đảm bảo công bằng, hiệu quả và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên, việc giải quyết tranh chấp cần phải được thực hiện dựa trên các nguyên tắc cơ bản sau:

Các nguyên tắc cốt lõi trong Giải quyết Tranh chấp

Tuân thủ pháp luật: Giải quyết tranh chấp phải thực hiện trên cơ sở tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
Tôn trọng quyền tự định đoạt: Các bên tranh chấp có quyền tự do thỏa thuận, thương lượng cũng như lựa chọn phương thức giải quyết phù hợp, nhưng không được xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.
Khách quan, công bằng: Tranh chấp phải được giải quyết theo cách vô tư, khách quan, không phân biệt đối xử và đảm bảo quyền, nghĩa vụ hợp pháp của các bên theo quy định pháp luật.
Bảo đảm hiệu lực và cưỡng chế thi hành: Mọi thỏa thuận, phán quyết, bản án đã có hiệu lực pháp luật, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội thì có hiệu lực thực hiện đối với các bên và được thi hành theo quy định pháp luật.

Phương thức giải quyết tranh chấp

Tranh chấp có thể được giải quyết bằng nhiều phương thức khác nhau, tùy thuộc vào tính chất vụ việc và sự thỏa thuận giữa các bên. Dưới đây là các phương thức giải quyết tranh chấp phổ biến, được pháp luật Việt Nam công nhận và áp dụng:

Thương lượng: Là phương thức giải quyết tranh chấp trong đó các bên tự thỏa thuận, thương lượng với nhau để giải quyết, kết thúc tranh chấp.
Hòa giải: Là phương thức giải quyết tranh chấp có sự tham gia của hòa giải viên nhằm hỗ trợ, định hướng các bên đạt được thỏa thuận trên cơ sở tự nguyện, không trái quy định pháp luật.
Trọng tài thương mại: Là phương thức giải quyết tranh chấp phát sinh từ hoạt động thương mại, do các bên thỏa thuận lựa chọn, theo đó tranh chấp được giải quyết bởi Hội đồng trọng tài, với phán quyết có giá trị bắt buộc thi hành.

>>> Xem thêm phương thức giải quyết tranh chấp tại Trọng tài thương mại tại đây.

Tòa án: Là phương thức giải quyết tranh chấp theo trình tự tố tụng, trong đó tòa án có thẩm quyền xem xét, xét xử và ra bản án, quyết định có giá trị pháp lý bắt buộc thi hành theo quy định pháp luật.

>>> Xem thêm phương thức giải quyết tranh chấp tại Tòa án tại đây.

Ý nghĩa của việc giải quyết tranh chấp

Việc giải quyết tranh chấp không chỉ giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên mà còn mang nhiều ý nghĩa khác. Một số ý nghĩa quan trọng của việc giải quyết tranh chấp gồm có:

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên: Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong tranh chấp được bảo vệ theo quy định pháp luật, đồng thời công bằng và lẽ phải được thực thi.
Duy trì trật tự và ổn định xã hội: Giải quyết tranh chấp theo các phương thức pháp luật quy định góp phần ngăn ngừa, giảm thiểu xung đột, khôi phục công bằng, qua đó duy trì trật tự và ổn định xã hội.
Nâng cao ý thức các bên trong thực thi cam kết, tuân thủ pháp luật: Thông qua quá trình giải quyết tranh chấp giúp các bên nhận thức rõ hơn về quyền, nghĩa vụ pháp lý của mình, qua đó tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, hạn chế vi phạm và giảm thiểu xung đột.
Phát triển kinh tế – xã hội: Việc giải quyết tranh chấp hiệu quả góp phần xây dựng môi trường pháp lý minh bạch, công bằng, tăng cường niềm tin và thúc đẩy hợp tác trong xã hội.

Kết luận

Giải quyết tranh chấp là một quá trình pháp lý phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về quy định pháp luật và khả năng phân tích, xử lý đối với mỗi tình huống cụ thể. Vì vậy, việc tham vấn các chuyên gia pháp lý hoặc luật sư sẽ là lựa chọn hợp lý nhằm đạt được hiệu quả trong quá trình giải quyết tranh chấp.

Nếu bạn đang gặp phải tranh chấp và cần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, hãy để CNC Counsel đồng hành cùng bạn. Đội ngũ luật sư, chuyên gia pháp lý giàu kinh nghiệm của chúng tôi cam kết mang đến giải pháp tối ưu giúp bạn giải quyết vấn đề một cách hiệu quả nhất.

Công ty Luật TNHH CNC Việt Nam

28 Mai Chí Thọ, Phường An Phú, Tp. Thủ Đức, Hồ Chí Minh, Việt Nam

Điện thoại: 028 6276 9900 | Hotline: 0916 545 618

Email: contact@cnccounsel.com | Website: http://cnccounsel.com

Facebook: https://facebook.com/cnclaw/

Linked: https://linkedin.com/company/cnccounsel